SONBAHAR DEPRESYONU

Yazı uğurlarken doğada bir takım değişiklikler oluyor. Doğa hüzne bulanırken canlılarda bu durumdan payına düşeni alıyor. Adeta dökülen sarı yapraklar gibi içimizde bir şeyler koparken, gökyüzünden damlayan yağmurlar gibi gözlerden yaşlar akıyor, dışardaki kasvet içimize yansıyor.. Sonbaharın getirdiği hava koşulları ruhumuza depresif duygu durumunu tam anlamıyla taşımış oluyor. Mevsim değişiyor peki bana neler oluyor? Özellikle insanın doğasını olumsuz yönde etkileyerek çeşitli fiziksel ve psikolojik değişikliklerle neden olmaktadır.

İlkbaharla uyanan doğa sonbaharla uykuya geçerken güneşi az görmek, iş sorumluluklarının artması, okulların başlaması, havaların serinlemesi insanlarda birtakım ruhsal değişimlere neden oluyor. Duygusal dengesizlikler ve depresif hislere kapılabiliyor; kendinizi yorgun ve halsiz hissederek yalnız kalmak, sosyal ortamlardan uzaklaşmak, dinlendirmediği ya da mutlu etmediği halde daha çok uyumak isteyebiliyorsunuz. Bu durumun başlıca belirtileri hüzün ve yorgunluk olurken diğer belirtileri de şöyle sıralayabiliriz;

  • Sabah uyanmakta güçlük çekme
  • Yataktan kalkmak istememe
  • Karamsarlık
  • Sinirli ve gergin ruh hali
  • Mutsuzluk ve umutsuzluk hali
  • Motive olmakta ve odaklanmakta zorlanma
  • İştahsızlık ya da aşırı yeme isteği
  • Kaygı bozuklukları
  • Cinsel enerjide azalma

SONBAHAR DEPRESYONU ‘ mevsimsel depresyon’

Hemen herkeste görülebilen günlük sıkıntıları ve stresi kış depresyonuyla karıştırmamak gerekir. Depresyon gündelik aktiviteleri yaparken zorlanmak gibi bireyin hayat kalitesinde önemli derecede düşüklüğe sebep olan, hayatını işlevsizleştiren bir hastalıktır. Normal depresyon ile mevsimsel depresyon arasındaki farka bakacak olursak. Mevsim değişikliğiyle gelen duygudurum bozukluklarının 2 haftadan uzun sürmesi durumunda normal depresyondan bahsetmemiz söz konusudur. Duygu durumu değişimi başlıca olmak üzere yoğun isteksizlik ve hayattan zevk alamamanın da eklendiği en az 5 belirtinin bireyde ciddi işlevsizliğe sebep olması normal depresyonken mevsimler değiştiğinde düzelmeye başlayan rahatsızlıklarınız varsa mevsimsel duygudurum bozukluğunun varlığından söz edebiliriz. Bu bozukluğun temel niteliği depresif atağın başlama ve düzelmesinin mevsimle bağlantı göstermesidir. Tekrarlayan depresyon atakları hep aynı mevsime denk gelir. Ataklar arasındaki dönemde(yılın diğer mevsimlerinde) hastalar tamamen düzelir

Mevsimsel depresyonun sebeplerine baktığımızda  tam görüş birliğine varamamasına rağmen, kalıtım, psikolojik faktör, stres ve biyolojik maddelerin rol oynadığı bilinmektedir.

Biyolojik sebepler; Yağışlı ve bulutlu havanın gelmesiyle birlikte güneş ışığı eksikliği oluşmaktadır. Bu eksiklik beyinde mutluluk hormonunu ve D vitamini üretici etkisini azaltır. Karanlık saatlerin artmasıyla birlikte beyindeki serotonin hormon düzeyinde azalma ve melatonin (uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen hormon) düzeyinde de artış söz konusu olur. Bu iki hormon düzeyindeki değişiklik mevsimsel depresyonun kapısını aralamış bulunur. Tüm bunların dışında da genetik yatkınlık ve daha önceden depresyon tanısı almış olmak da risk grubunda olduğunuzu göstermektedir. Özellikle karamsar, endişeli, sorumluluk duygusu yüksek, özgüveni düşük kişilerin sonbaharda daha fazla risk taşıdığı da bilinmektedir. Bu depresyona kadınlarda erkeklere göre dört kat fazla rastlanır.

Psikolojik; Sonbahar ve kış mevsiminde ağaçların yapraklarının sararması ve dökülmesi, yağmurun ve karın yağması, bazı insanlara doğanın ölümünü çağrıştırmaktadır. Doğanın bu değişimi insanın ruhsal yapısında da aynı etkiyi gösterir ve insana ölümü hatırlatır. Kendisini ölüme yakın hisseden insan, depresyona girmeye daha yatkındır.

Mevsimsel Depresyondan Nasıl Korunurum?!

Mevsimsel depresyon daha ciddi sorunların habercisi olmadan harekete geçip mevsimsel depresyondan korunmak için ;

Depresyon döngüsünü unutmayın, depresyonda çoğunlukla kişinin bir şey yapma isteği olmaz, uyuma isteği olur ve yaptığı şeylerden zevk almaz. Eğer belirtileri besleyecek şekilde evde oturup, hiçbir şey yapmaz ve içinizden gelmesini beklerseniz depresyonun seviyesini artırabilirsiniz. Bu sebeple mümkün olduğunca böyle durumlarda zevk almasanız da faaliyetlerinizi sürdürmeye devam edin.

  • Güne mutlaka iyi bir kahvaltıyla başlamayı tercih edin.
  • Yaz öncesine göre uyku düzeninizi ayarlayın. Aynı saatte yatıp, aynı saatte kalkarak düzenli uyuyun. Çok uykunuz olduğunu hissedebilirsiniz bunun mevsimsel olduğunu ve ne kadar uyusanız da yetmeyeceğini bilin.
  • Hafif ve rahat, kendinizi iyi hissettiğiniz kıyafetler giyin.
  • Çalıştığınız ortamı güneş ışığını bol miktarda alacak şekilde konumlandırmaya çalışın.
  • Güneş ışığı alımı az olduğu için D vitamini takviyesi alabilirsiniz.
  • İşyerinde kısa molalar verin.
  • Mevsimsel depresyon daha ciddi sorunların habercisi olabileceği gibi, zamanında önlem alınmazsa
  • Düzenli egzersiz yapın. Günde bir saat yürüyüş bile yeterli. Erken saatte yapılan egzersizin günün geri kalanında enerjinizi arttıracağını unutmayın.

Egzersiz yapmaya vaktim yok diyorsanız işe gidip gelirken bir durak önceden inin ve gün ışığında yürüyün.

  • Sağlıklı beslenin. Düşük olan modunuzu gereksiz besin alımıyla ve ardından gelen kilolarla olumsuz etkilemeyin. Yeşil sebze meyveden zengin, karbonhidrattan uzak beslenmeye özen gösterin. Araştırmalar omega-3 düzeyleri yüksek bireylerin depresif durumlarla daha az karşılaştıklarını söylüyor. Omega-3’ten zengin beslenmeye özen gösterin(balık, ceviz, keten tohumu…) 😊
  • Beyninize daha az oksijen girmesine neden olan yağlı yiyecekler yerine protein, vitamin ve mineral içeren yiyecekleri tüketmeye dikkat edin.
  • Keyif aldığınız aktiviteleri planlamaya çalışın. En güzel ödül kendinize vakit ayırmaktır. Güzel bir yemek yapın, yürüyüşe çıkın, sinemaya gidin ya da arkadaşlarınızla (size iyi gelenlerle) vakit geçirmeye çalışın.
  • Kendinizi bir şeyler yapmak için zorlayın ve yeni planlar yapın.
  • Olumsuz içerikli cinayet, suç, felaket gibi olayları ve haberleri okumaktan, izlemekten kaçının. Pozitif haberlerden oluşan bir diyetle kendinizi besleyin.
  • Nezle ve diğer kış hastalıklarından mümkün olduğunca korunmaya çalışın.
  • Sosyal çevrenizden ve günlük aktivitelerden uzak kalmayın
  • Bunun geçici bir durum olduğunu asla unutmayın.
  • Unutmayın! her kıştan sonra ilkbahar ve yaz gelir .
  • Pozitif düşünmeye çalışın, bol bol gülün😊

 

 

Kendinizin kolaylıkla yapabileceği bu günlük takviyelerin size yeterli gelmemesi  ve 2 haftadan çok belirtilerinizin sürmesi durumunda mutlaka bir uzmandan destek almanızı öneririz.