Manik depresif bozukluk veya manik depresyon olarak da bilinir. Maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşırı değişikliklerdir. İki uçlu duygulanım bozukluğu olan bipolar bozukluk riskli davranışlar nedeniyle ilişkilere ve kariyer hayatına zarar verir. Bipolar bozukluğa sahip kişiler bazı zamanlar normal ruh halinde olabilirler.
Manik;
Aşırı hareketli, enerjik, konuşkan, umursamaz ve güçlü bir yapıdadır. Saldırganlık, çok konuşma, dikkat dağınıklığı, toplumsal kurallara uymama, aşırı ve düşüncesizce para harcama, uyku süresinde ve derinliğinde azalma görülür. İleriki seviyelerinde akıl dışı sesler duyma, hayaller görme, kokular algılama, kendisine birilerinin dokunduğunu hissetmesi gibi halüsinasyonlar, kendini peygamber ermiş zannetmesi gibi durumlar görülebilir. Sonra aniden bu yükseklerde uçan ruh hali karanlık bir ruh haline dönüşür. Kişi manik dönemdeyken kendisini sıkıntıya sokacak kararlar alabilir o anda sonunu düşünemez.
Depresyon;
İsteksizlik hali, hayattan zevk alamama, kendine güvenin git gide azalması, geleceğe dair yoğun umutsuzluk gibi negatif hislerdir. Enerji ve haz kaybı vardır. Anlama, kavrama ve hatırlamada güçlük, uyku bozuklukları, iştah azalması veya artması, sosyal ilişkilerin azalarak içe kapanmanın başlaması, regl dönemi düzensizliği gibi bedensel yakınmalar görülür. Bu ruh hali normale dönerken manik hale geçiş görülür. Bu yükselmeler ve alçalmalar her insanda farklıdır ve bu yüzden teşhis edilmesi zor bir rahatsızlıktır.
Bipolar Bozukluk Görülme Sıklığı ve Süresi
Bipolar bozukluk her yaşta görülebilir. En sık görüldüğü yaş aralığı ise 15-24 arasıdır. Her 100 kişiden 1 veya 2’sinde görülür. Kadın erkek arasında görülme sıklığı açısından fark yoktur.
Yükselmiş duygu durumu (manik dönem)→ Normal duygu durum→ Depresif duygu
durum (çökkünlük) →Normal duygu durum→ Yükselmiş duygu durum→ …..
Bipolar bozukluk bu döngü şeklinde devam eder.
Mani nöbetleri ani başlar ve süresi iki hafta ile 4-5 ay arasında değişir. Ortalama süresi 4 aydır. Depresif nöbetler ise daha uzun sürelidir. Ortalama süresi 6 aydır. Kişi yaşlı ise bu dönem 1 yıla kadar sürebilir. Gün içinde mani ve depresyon dönemleri aynı anda görülebilir.
Akrabaların hiçbirinde bipolar bozukluk yoksa görülme olasılığı %1-2
Kişinin birinci derece akrabasında bipolar bozukluk varsa görülme olasılığı %7-8
Tek yumurta ikizinde bipolar bozukluk varsa diğerinde görülme olasılığı %45-60
Bipolar bozukluk tek başına kalıtım ile açıklanamaz. Yaşanan travmalar ve çevresel faktörler de etkilidir.
İSMER Aile Danışma Merkezi olarak kendinizde veya yakın çevrenizde manik depresif ruh halinin birbirini takip eden süreler içinde tekrarladığını düşünüyorsanız mutlaka ruh sağlığı uzmanlarına başvurmalı ve destek almalısınız.
Belli bir tedavisi yoktur, her danışana göre farklı bir program hazırlanır. Burada danışanın neler yaşadığı hangi semptomları gösterdiği önemlidir.
Bipolar Bozukluğun Tedavisi
Belli bir tedavisi yoktur, her danışana göre farklı bir program hazırlanır. Burada danışanın neler yaşadığı hangi semptomları gösterdiği önemlidir.
Tedavide ilaç ve psikoterapi birlikteliği gereklidir. Psikoterapi ilaç tedavileriyle birlikte sağlandığında hastalara ve ailelerine destek verir. Kişinin manik ve depresif dönemlerini tetikleyen stres faktörlerini fark etmeleri ve bunlarla başa çıkmaları sağlanır. Bilişsel psikoterapi yaklaşımı ile depresif ve manik döneminde ortaya çıkan bilişsel çarpıtmalar ve gerçek dışı inançlara karşı koymaya çalışılır. Davranışçı psikoterapi yaklaşımı ile bipolar bozukluk belirtileriyle nasıl başa çıkılacağı, tekrarlanan hastalık dönemlerinde ortaya çıkabilecek streslerle başa çıkılması üzerinde durulur.
-Kişinin yaşamının belli bir düzen içinde ilerlemesi,
-Sağlıklı beslenmesi,
-Alkol kullanımın azaltılması ya da tamamen bırakılması,
-Madde kullanımın bırakılması,
-Düzenli spor ve nefes egzersizlerini yapma
-Pozitif düşünme ve davranma becerilerini kazandırma,
-Öfke ve depresyon gibi durumlarla başa çıkmayı öğrenme
gibi düşünce ve davranış değişiklikleri kazandırılmaya çalışılır.