Okul öncesi ve ilkokula başlama döneminde çocuğunuz alıştığı ortamdan farklı yaşantılar deneyimleyeceği yeni bir ortama girer. Bununla birlikte çocuklarda ve ailelerde bazı kaygılar görülebilir.
İlk defa okula başlayan çocuklar için bu yeni dönem hem kendileri hem de aileleri için daha fazla anlam ifade ediyor. Her yeni durum ayrı bir uyum sürecini gerektirir. Çocukların okul hayatında başarılı olması ve okula alışması anne babanın olumlu ve tutarlı davranışlarına bağlıdır. Okula uyum sürecini kolaylaştıran ve zorlaştıran faktörler vardır. Bu konu hakkında ebeveynler bilgi sahibi olmalı ve destekleyici davranmalıdır.
Öncelikle çocuğunuzu anlamaya çalışın. Okul hayatıyla birlikte doğup büyüdüğü güven ortamından ayrılarak kuralları olan yeni bir ortama giriyor. Burada tanışacağı yeni insanlar ve alışması gereken yeni düzen ve kurallar vardır. Sorumluluklarının olduğu bir çevre ve kurduğu arkadaşlıkları devam ettirme becerisi kazanması gerekir. Alışılmadık yeni ortamlara giriş beraberinde stres ve kaygıyı getirebilir, bu durum normaldir. Biz bu durumu normalleştirmeliyiz ki çocuğumuzun da uyum sağlaması kolaylaşsın.
Her çocuğun okula başladığında verdiği tepkiler farklıdır. Bazı çocuklar hevesli olabiliyorken bazı çocuklar için yeni başlangıçlar daha endişe vericidir. Ne kadar erken önlem alınırsa uyum hızlı yakalanır ve eğitimin üst kademelerine herhangi bir sorun yansımaz.
Uyum sağlama döneminde güçlük yaşamanın temelinde ‘ayrı kalma’ düşüncesi vardır. Onu bırakıp geri gelmeyeceğinize inanabilir, kaybolursam ailem beni bulamaz, buradan biri bana zarar verirse ne yapabilirim düşünceleri olabilir ya da sizden gün içinde hiç ayrı kalmak istemiyordur. Bu tür durumların yaşanmaması için başlangıç olarak okulu birlikte gezebilir güvenli olduğu ve okuldan sonra onu beklediğinizi hissettirebilirsiniz. Okuldan geldikten sonra onu etkileyen olumsuz durumların olup olmadığı sorulmalıdır, onu önemsediğinizi göstermiş olursunuz ki bu dönemde ihtiyacı olan en önemli şey sizin tarafınızdan desteklenmesidir.
Çocuklar okula uyum sağlamada neden zorlanır?
Anne ve babanın kaygılı davranışları
Anne ve babanın güven duygusunu sağlayacak ortamı oluşturmaması
Ev ortamının baskılı olması
Annenin çocuğunun bireyselleşmesine izin vermemesi, çocuğuna bağımlı olması
Yakın birinin kaybı ya da son zamanlarda gerçekleşen olumsuz yaşantılar
Çocuğun okula başlama sürecini henüz kavrayamamış olması
Yeni bir kardeşin aileye katılması gibi birçok faktör etkilidir.
Okula uyum problemi yaşayan öğrencilerde:
1.Okula gitmek istememe (ağlama ve saldırgan davranışlar eşlik edebilir.)
2.Okula götürdüğünüzde sarılarak gitmenize izin vermez, arkanızdan ağlar.
3.Sınıfta kendi köşesine çekilerek sessiz kalır.
4. Sürekli anne veya babanın ne zaman geleceğini sorar.
5. Yemek yemek istemez, iştahsız görülür. (Bu aileye bir mesajtır.)
6. Normalde göstermediği kırıcı ve saldırgan davranışlar gösterir.
7. Okulu, öğretmeni veya arkadaşlarını şikayette bulunur.
8. Genel mutsuzluk hali, ilgi ve enerji kaybı görülür.
9. İdrar ya da kaka kaçırması ( Tuvalet alışkanlığı kazanmış çocuğun buna geri dönüş yapması)
10. Uykuda ağlama, korkma ya da gece sayıklamaları,
11. Sebepsiz baş ve karın ağrıları olabilir.
12. Anne ve baba üzerinde duygusal baskı kurmaya çalışma (Siz beni sevmiyorsunuz, beni üzüyorsunuz, sizden nefret ediyorum vs.)
Ailelere Öneriler:
Okula başlamadan önce okul hakkında konuşmak orada yapılacak etkinliklerden evde yapmak o ortama girdiğinde yapılanların tanıdık gelmesini sağlar ve çocuk daha özgüvenli olur. (Birlikte resim yapmak, makasla kağıt kesmek, kalem tutmasına yardım etmek vs.)
Okula başlamadan önce onu duygusal olarak hazırlamak yaşayacakları hakkında bilgilendirmek faydalı olacaktır. Okulda çok sayıda arkadaş edineceği onu seven öğretmenlerinin olacağını söyleyebilir ve kendi okul anılarınızdan örnekler verebilirsiniz.
Okulu önceden birlikte gezerek ve öğretmenleriyle tanışarak onu okula ısındırabilirsiniz.
Okul için birlikte alışveriş yapmak onun okula gitme isteğini artırabilir. (kıyafet, kırtasiye malzemeleri vs.)
Okula giden çocuklarla ilgili hikayeler okumak onları rahatlatabilir.
Okula başlanan ilk gün heyecanınızı ve mutluluğunuzu çocuğunuzla paylaşın. Tüm ailenin bir arada olduğu sabah kahvaltısı güzel bir başlangıç olabilir.
Çocuğunuzla gün içinde kısa süreli ayrılıklar yaşayın bu döneme alışmaları daha kolay olacaktır. Gün içinde belli saatlerde evde ya da farklı bir ortamda anneden ve babadan ayrı kalması tavsiye edilir.
Çocuğunuzu okula bırakıp ayrılırken kararlı ve tutarlı olun. Sözel olarak ve bakışlarınızla olumlu mesajlar verin.
Okulla ilgili tartışmaları onun yanında yapmayın.
Yatış ve kalkış saatinin düzenli olması sabah okula daha iyi şekilde gitmesini sağlayacak ve okuldaki verimini artıracaktır.
Okula kimin götüreceği ve kimin alacağı konusunda öncesinde karar verin. Konuşulan ve belirtilen saatte orda olmaya özen gösterin.
Çocuğunuzun okul hayatını, size anlattıklarını, derslerini yakından takip edin.
Okul yönetimi, okul psikolojik danışmanı ve sınıf öğretmeni ile süreci birlikte yürütün.
İsmer Psikolojik Danışmanlık olarak kendinizi yetersiz hissettiğiniz konularda uzman yardımı almanızı tavsiye ediyoruz. Bu süreci ne kadar normalleştirirsek hem çocuk hem de anne babaların atlatması daha kolay olacaktır.
.