Panik bozukluk belirli bir duruma bağlı olmadan, beklenmedik sık geçirilen panik ataklar ve bu atakların tekrarlayacağına duyulan endişe halidir. O halde panik bozukluğu iyi anlamlandırabilmek için ilk olarak panik atağın tanımına bakmak gerekir.
Panik Atak
Panik atağı birdenbire başlayan yüksek derecede endişe, dehşet, korkunç bir şey olacağı hissi ile birlikte aşağıdaki belirtilerden en az dördünü de içeren bir kaygı bozukluğudur.
Fiziksel Belirtiler;
Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma
Kalp çarpıntısı
Mide bulantısı
Göğüs ağrısı, çarpıntı, kalbin hızlı atması
Nefes almada zorlanma
Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma
Uyuşma ya da karıncalanma
Üşüme, ürperme ya da ateş basması ,
Bulantı ya da karın ağrısı
Terleme
Yüz kızarması
Hissedilen duygu ve inançlar
Kendini ve/veya çevresindekileri değişmiş, gerçek değilmiş gibi hissetme
Kontrolü kaybetme, delirme korkusu
Ölüm korkusu
Çaresizlik
Korku
Belirtiler hızlı bir şekilde oluşur, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde şiddet doruk noktasına ulaşır; çoğu zaman 10-30 dakika (seyrek olarak da 1 saate kadar) devam ettikten sonra kendiliğinden geçer.
Panik Bozukluk Hastasıyım!
Ben de panik bozukluk var diyebilmek için panik atak geçirmek yeterli değildir. Panik atağı çok yaygındır. İnsanlar hayatlarının belli dönemlerinde tıbbi sebeplerden, yorgunluktan, hormonal değişikliklerden, yoğun stresten, fazla kafeinli/alkollü içeceklerin tüketiminden, bazı ilaçların yan etkilerinden vs kaynaklanan atak/ ataklar geçirebilirler. Bu yüzden birey öncelikle yapısal bir bozukluktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için ilk olarak bir tıp doktoruna görünmelidir.
Panik Bozukluk olması için ne olması gerekir?
Panik bozukluğu panik atağa göre daha nadir görülen tekrarlayıcı, belirli bir sebep olmaksızın atakların yaşanmasıyla seyreden 100 insandan 3-4 ünde görülen bir kaygı bozukluğudur. Birey ataklar arasındaki sürede başka panik ataklarında yaşanacağına dair sürekli bir kaygı halindedir. Birey atakların sonuçlarına ilişkin kötü yorumlarda bulunur ;kalp krizi geçirip ölme”, “kontrolünü yitirip çıldırma” ya da “felç geçirme” gibi sonuçlara yol açabileceğine dair sürekli üzüntü duyma veya kötü sonuçlara karşılık kaçınmalar/ önlem davranışlar (işe veya okula gitmeme, spor yapmama, bazı yiyecekleri yiyip içmeme vb.) gösterir. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklerden 2-3 kat daha fazladır. 18- 45 yaş arası daha sık görüldüğü bilinmektedir.
Panik bozukluk nasıl oluşuyor?
İlk atak oluyor
Ataklar tekrarlamaya başlar
Beklenti anksiyetesi oluşur
Yoğun ve sürekli üzüntü
Davranışlar değişir
Kaçınmalar ve önlemler ile birlikte hayatları işlevsizleşmeye başlar.
Panik döngüsü;
Panik Bozukluğunun Sebepleri Nelerdir?
Genetik özellikler; Çevresel faktörlerle birleştiği zaman panik atak görülme ihtimali fazladır.
Anatomik bozukluklar: Beyindeki bri noktanın işleini yerine getirememesinden dolayı sürekli korku halinde olunabilir.
Antidepresan ilaçlar: İlk başlandığı süreçte panik atak belirtilerinin oluşmasına sebebiyet verebilir.
Alışkanlıklar: Sakinleştirici sınıfında yer alan ilaçların birden bırakılması panik atak krizini tetikleyebilir.
Tütün ve alkol kullanımı: sigara, alkol, kafein ve uyuşturucu gibi ürünler neden olabilir veya zaman içinde arttırabilir.
Geçmiş olaylar: Boşanma, daha öncesinde istismara uğrama, cinsel saldırı altında kalma veya değer verdiği birinin kaybı ile duyulan üzüntü gibi durumlar da neden olabilir.
Her insan yaşamının bir döneminde panik atak geçirebilir. Ancak bu durum tekrarladığı, sıklıkla ortaya çıktığı ve panik atak korkusu ile kişinin günlük yaşam alışkanlıklarından vazgeçmek zorunda kaldığı durumlarda “panik bozukluk” halini alır. Kişi atak yaşamamak için hayat şeklini ve işlevselliğini değiştirmek zorunda kalabilir. Panik bozukluk psikiyatrik tedavi gerektiren bir durumdur. Bahsettiğimiz belirtilerin çoğundan şikayetçi iseniz İsmer Aile Danışma Merkezi olarak bir uzmandan destek almanızı öneririz.