ÇOCUKLARDA TEKNOLOJİNİN DOĞRU KULLANIMININ ÖNEMİ

Teknoloji bir şans mı, şanssızlık mı? Bunu ne belirliyor?

DOĞRU ve KONTROLLÜ KULLANIM

 

Teknoloji her geçen gün değişiyor ve gelişiyor. Değişen teknolojinin ise günlük hayatımızda etkisi her geçen gün artıyor. Teknolojik gelişmeler sınırsız iletişim ve haberleşme, birçok kategoriden bilgiye kolay ve ucuz yoldan ulaşma, çeşitli eğlence imkanları, çeşitlilik ve konforlu alışveriş  gibi olumlu etkilerle günlük hayatımızı kolaylaştırırken; teknolojinin aşırı ve yanlış kullanımı da özellikle aile içi olmak üzere birebir iletişimi azaltma/koparma, hatalı bilgilere sahip olma ve yayma,  ekran önünde geçirilen vaktin artmasıyla gelen hareketsizlik ve obezite gibi sağlık problemleri, bağımlılık gibi psikolojik rahatsızlıklara sebebiyet verme gibi olumsuz etkilerle de yaşamımızda büyük problemler doğurmaktadır. Hayatımızı kolaylaştıran bir güç, kontrolsüz ve aşırı kullanıma dönüştüğünde ise hayatı zorlaştıran bir faktöre dönmekte ve normal bir süreç anormalliğe doğru ilerlemektedir. Ve bu anormal eylemi normal algılama süreci; birçok insanın fizyolojik, psikolojik ve toplumsal zarar gördüğünün farkında bile olmadan hayatını sürdürmesine neden olmaktadır.

Teknolojinin kullanımı, dijitale erişim çocuklara büyük yararlar ve fırsatlar sunduğu gibi bir dizi risk ve sakıncayı da beraberinde getirmektedir. Doğru ve kontrollü kullanım olduğu müddetçe teknoloji, dijitale ulaşım yaşamda fırsatlar sunar ve şans haline gelir. Bu risk ve sakıncalar arasında zararlı içerik, cinsel sömürü ve istismar, siber zorbalık ve özel bilgilerin kötüye kullanımı da yer almak üzere kullanım çocuklarda düşünce süreçlerinde bozulma, öfke kontrol sorunları, hareketsizliğe neden olma, uzun süre tuvalet tutma, ders başarısında düşüşler, benlik algısında kaygı, öz güven düşüklüğü, yetersiz hissetme gibi duygusal  ve sosyal olarak gelişimde gerilik gibi sorunlar çıkarmaktadır. Çözüm yolunda ise  teknoloji kullanımı çocuklarda tamamen kesmek değil, doğru kullanımı öğrenmek ve öğretmek önleyici olacaktır.  Görmezden gelmek, yasak koymak, yokmuş gibi davranmak çocuklar da kalıcı bir davranış kazandırmamaktadır.

Çocukların teknolojik alet kullanım süresi, kullanılan yazılımlar, yaşa ve ihtiyaçlara uygunluğu ve öğrenme ortamının, sosyal iletişimi ve iş birliğini engellemeyecek şekilde dizayn edilmesi durumunda çocuğun; sosyal, fiziksel, duygusal, psikomotor ve dil gelişimlerini olumlu yönde etkileyeceğini ve öğrenmelerini kolaylaştıracağını belirtmiştir. Teknolojik araçların doğru kullanımla yaratıcılığı ve çok yönlü dikkati arttırdığını, görsel bilgiyi çok hızlı bir biçimde alıp işlemede çocuklara yardımcı olduğunu, görsel zekâyı geliştirebildiğini göstermektedir. Ayrıca çocuk ve ergenlerin oynadıkları pek çok oyunun; strateji, planlama ve problem çözme becerilerinin gelişimine destek olduğu bilinmektedir.

 

Doğru ve Kontrollü Kullanım Adına

  • Çocuklara yol gösterebilmek için, kullanımı güvenli ve kontrollü hale getirebilmek için öncelikle anne- babaların güvenliği sağlayabilecek bilgi ve becerilere sahip olması gerekir.
  • Anne-babaların kendilerinin internet ile olan ilişkilerini gözden geçirmeleri rol model olma açısından yararlıdır.
  • Bilgisayar ve internet kullanımı tamamen yasaklanmamalı, bunun yerine internette verimli zaman geçirme konusunda çocuğa yol gösterilmelidir.
  • Çocuğa teknoloji kullanımı hak olarak sunulmamalıdır. Ne olursa olsun sorumluluklar önceliktir.

 

Öneriler

  • Öncelikle çocuğun kullanmış olduğu teknolojik alette güvenlik filtreleri kullanılmalıdır.
  • 3-6 yaş arasında çocukların kendilerine özel teknolojik aleti olmamalıdır.
  • 12 yaşına kadar ebeveyn kontrolünde ve ortak alanda veya ortak teknolojik aletle kullanım olmalıdır. 12 yaş sonrası kontrol yavaş yavaş azaltılabilir.
  • İnternette oynanan oyunlar ve sosyal platformlarda çocuğunuzun karşılaştığı içeriğin yaşına uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir.
  • Yaş dönemlerine göre kullanım hakkında;

0-3 yaş çocuklar à En azından net 2 yaşa kadar teknoloji ile hiç tanışmamalı

3-6 yaş çocuklar içinà   Her gün 30 dakika

6-12 yaş arası çocuklar için à Her gün 45 dakika

9-12 yaş arası çocuklar için à Her gün 60 dakika

14-19 yaş arası çocuklar için à Her gün 2 saat  teknolojik araçlarla vakit geçirmesi en doğru yoldur.

  • İnternet, bilgisayar oyunları ve televizyonda geçireceği süre için genç veya çocuk ‘ne kadar süre bilgisayar başında durabilir?’. Bu hususta çocukla ortak noktada buluşmak önemlidir. Çocukla her zaman iyi bir iletişim halinde kalınmalıdır.
  • Haftalık internet kullanımı çizelgeleri hazırlayıp, uyulmasını sağlayın. ( yaş dönemlerine göre kullanım sürelerine bakabilirsiniz)

 

Çocukların teknoloji ile geçirdiği vaktin kontrolü ebeveynler tarafından yapılması gerekir ve bu çocuğu kısıtlamak, özel hayatına karışmak değildir. Teknoloji kullanımının doğru biçimi bu şekildedir. Ebeveynler çocukları için bunları okurken teknoloji doğru kullanımının kendileri için de gerekli olduğunu unutmamalıdır. Aile içinde belirlenen kurallara tüm aile fertleri yaşa ve sorumluluklara göre makul seviyede uyum sağladığında daha kalıcı ve iyi sonuçlar alınacaktır.