Yaz tatili sona eriyor. Yeni bir eğitim-öğretim dönemi başlıyor. Bazı çocuklar okulu özlemle beklerken ve okul rutinine çok kolay uyum sağlayabilirken, bazıları oldukça endişeli ve gergin hissedebilir. Tatilin serbestliği yerini derslere, ödevlere ve sabah erken kalkmalara bırakırken; çocuklarda isteksizlik, huzursuzluk veya kaygı görülebilir. Yaz tatilinin ardından yeniden okul düzenine dönmek bazı çocuklar ve ebeveynler için zorlayıcı olabilir.
Yaz tatili modu kurallardan, sorumluluklardan bir süreliğine çıkıp; gevşeme, keyif ve özgürlüğe odaklanma halidir. 3 aylık yaz tatili modunda uyku, yemek, çalışma gibi düzenler esner; sorumluluklar geri planda kalır ve daha çok keyif, eğlence, dinlenme ve sosyal aktiviteler ön plana çıkar. Çocuklar için tatil modu:
- Geç yatma–geç kalkma,
- Daha çok oyun oynama, ekran kullanımı,
- Ders veya ödev sorumluluklarının azalması,
- Aileyle daha çok vakit geçirme gibi durumlarla kendini gösterir.
Bu moddan okul düzenine geçiş ise genellikle zorlayıcı olur çünkü çocuk bir anda “özgürlükten” tekrar “sorumluluğa” dönmekte güçlük yaşayabilir. Aslında tatil modu başlı başına kötü değildir; dinlenme ve sağlıklı bir yeni dönem için gereklidir. Ama yaz tatilinde rutinin hatalı ve aşırı olması okula dönüşü zorlaştırır.
Okula Dönüşü Zorlaştıranlar
- Uyku Düzeninin Aşırı Bozulması
- Gece geç saatlere kadar uyanık kalmak, sabah çok geç kalkmak. Bu durum okul başladığında sabah uyanmayı, derse odaklanmayı çok zorlaştırır.
- Aşırı Ekran Kullanımı
- Uzun saatler tablet, telefon, bilgisayar ya da televizyon başında vakit geçirmek. Çocuk gerçek sosyal ilişkilerden ve zihinsel üretkenlikten uzaklaşır; derslere geçişte konsantrasyon sorunu yaşama ihtimali artar.
- Sorumlulukların Tamamen Ortadan Kalkması
- Tatilde hiçbir görev ya da küçük sorumluluk vermemek. Okul başladığında ödev, çanta hazırlama, düzenli ders çalışma gibi görevler çok ağır gelebilir.
- Aşırı Serbestlik ve Sınırların Kaybolması
- Yemek saati, oyun saati, ekran süresi gibi sınırların tamamen ortadan kalkması. Çocuk tekrar kurallara dönmekte direnç gösterir, ebeveynle çatışma yaşanır.
- Geçiş İçin Hazırlık Yapmamak
- Tatilin son gününe kadar aynı düzende devam edip, okul açıldığı gün birden bire “hadi düzen kuruyoruz” demek. Çocuğun psikolojik olarak hazırlıksız yakalanmasına sebep olur.
Peki Yaz Tatili Sürecinden Okul Sürecine Geçişte Neler Yapabiliriz?
- Uyku Düzeni
Uyku saatini okul günlerindeki saate yaklaşacak şekilde her gün 15-20 dk öne çekebilirsiniz. Böylece çocuğunuz okul için kalkış saatine hazırlanmaya başlar.
- Ekran Süresi Azaltma
Tatilde serbest kalan ekran süresini kademeli olarak azaltın. Okul başladığında ödev, tekrar etme gibi zamanlara geçişi kolaylaştıracak alternatifler sunun. Ekran yerine kitap okuma saati, masa oyunu gibi alternatifler geçişi kolaylaştırabilir.
- Küçük Sorumluluklar
Çantasını toplama, ertesi gün için giyeceğini seçme, odasını düzenleme gibi ufak görevler verin. Bu, okul sorumluluklarına zihinsel bir hazırlık sağlar.
- Günlük Rutine Dönüş
Yemek, uyku, oyun saatlerini okuldaki düzene benzer şekilde ayarlamaya başlayın.
- Okul Hakkında Pozitif Konuşmalar
Arkadaşlarını, öğretmenini, yeni öğreneceği şeyleri hatırlatın. Olumlu beklenti oluşturmak, kaygıyı azaltır.
- Hazırlıkları Birlikte Yapın
Çanta, kırtasiye, defter kaplama, okul alışverişi gibi işleri birlikte yapın. Bu süreç eğlenceli hale gelirse çocuk “başlangıca” daha kolay uyum sağlar.
Her çocuğun tatilden okula geçiş süreci farklıdır. Kimi çocuk büyük bir heyecanla yeni döneme başlarken, kimisi kaygılı ve isteksiz olabilir. Ebeveyn olarak bu süreçte yapacağınız küçük ama düzenli adımlar; çocuğunuzun uyumunu kolaylaştırır, kaygısını azaltır ve yeni döneme daha motive başlamasını sağlar.