Özdeğer: benlik algısı ve kişinin kendisiyle ilgili zihnindeki resimdir. Herkesin hayatına devam etmesi için bir güç merkezi olduğunu bunun da evrensel bir güç merkezine bağlı olduğunu düşünün. Her merkezin hayatına devam etmesini sağlayan bir jeneratörü vardır. Merkez nefesinizden yakıt alır ve bu da merkezi bir enerji kaynağından gelmektedir. Nefes almadan hayat devam etmez. Jeneratörü her insanın enerji seviyesi olarak düşünün. Düşünce ve duygularla oluşan hayalleriniz de jeneratörünüzü oluşturur ve kendinizi kaybolmuş hissettiğinizde ona ihtiyaç duyarsınız. Beden diliniz ve hareketleriniz düşünce ve duygularınızı yansıtır. Kendi değerinizi bildiğinizde ve kendinizi sevmeye başladığınızda enerjiniz artar(Güç merkezinize enerji göndermiş olursunuz). Kendi içinizde bu şekilde çalışan bir sistem kurmak için bu enerjiyi pozitif yönde uyumlu bir biçimde kullanmanız gerekir. Böylece yaşamınızdaki olaylara yaratıcı, gerçekçi ve neşeli bir tavırla yaklaşabilirsiniz. Başka bir deyişle kendinizi iyi hissettiğinizde ve kendinizi sevdiğinizde hayata saygıyla, dürüstçe, güçlü bir sevgiyle ve gerçekçi bir tutumla yaklaşabilirsiniz diyebiliriz. Bu elde edilmiş yüksek bir özdeğer durumudur.
Olaya başka bir tarafından bakacak olursak kişinin kendisine karşı tutumu sınırlayıcı, küçük düşürücü, tiksindirici veya benzer bir negatif özellik içeriyorsa enerji düşer ve bölünür. Kişi zayıflar ve hayat karşısında kendisini yenilmiş hissedebilir. “Kendimi sevmezsem kendimi alçaltır ve cezalandırırım; hayata korkuyla, yetersizlik duygusuyla yaklaşır ve buna uygun davranırım.” Kendinize verdiğiniz bu mesaj başta sizi olmak üzere çevrenizdekileri de cezalandırmaktır. Kendinizi değersiz hisseder, başınıza gelen ve çevrenizde gerçekleşen olaylara geniş bir açıdan bakamazsınız. Bu da düşük bir özdeğer durumudur. Kendisine değer vermeyen kişi bu değeri bir başkasından partnerinden, ailesinden bekler. Çatışmalar başlar ve her iki tarafın da devamlı birbirine öfke duymasına sebep olur.
Birçok kimse insanın kendini sevmesini ve değer vermesini sıradışı ve bencil bir durum olarak görebilir. Bu şekilde davranmak başkaları ile de sürtüşmelere neden olacağı için bundan kaçınmak için kendileri yerine başkalarını sevmeleri öğretilir. Bu durum kişinin kendine değer vermemesine yol açar ve şöyle bir soru ile karşılaşılır: “Kişi kendisini sevemezse bir başkasını nasıl sevebilir?” Kişi kendini sevmeyi öğrendikçe başkalarını da sevmeyi öğrenir. Kendi değerini bilen insan karşı tarafa da bunu yansıtarak onların kendisine saygı duymasını sağlar. Özdeğer ve bencillik aynı şeyler değildir. Bencillikte ‘ben senden daha iyiyim’ mesajı vardır. Kendini sevmek ise kendine değer atfetmektir. Kendinizi sevdiğinizde başkalarını da sevebilirsiniz, kendinize değer vermediğiniz de başkalarına karşı duygularınız korku ya da kıskançlık olur.
İyi insan ilişkileri doğru ve sevgi temelli davranışlar, güçlü özdeğer duygusuna sahip insanlarda görülür. Kendini seven ve kendine değer veren insanlar başkalarına da aynı şekilde yaklaşır ve aynı özeni gösterirler. Güçlü bir özdeğer duygusuna sahip olmak daha sağlıklı ve mutlu bir insan haline gelmek, tatmin edici ilişkiler kurmak ve sürdürmek demektir. Örneğin kendisine saygı duyan ve özen gösteren kişiler uyuşturucu, alkol ya da sigara bağımlısı olmaz. Başkalarının kendilerine fiziksel veya duygusal açıdan taciz etmesine izin vermezler. İlişkilerinde şiddet kullanarak başkalarının hak ve özgürlüklerini çiğnemezler. Kişilerin özdeğeri güçlendikçe davranışlarını düzeltmek ve geliştirmek için cesaret bulması daha kolay hale gelir. Kendisine daha fazla değer verdikçe başkalarından o oranda daha az şey bekler. Az beklentide olduğu sürece daha kolay güvenir ve daha az kırılır. Başkalarına ve kendine güveni arttıkça daha fazla sevebilir hale gelir. Bu şekilde oldukça insanları daha iyi tanıyabilir. Başkalarını daha iyi tanıdıkça onlarla daha sağlam ilişkiler kurar. Özdeğere dayanan davranışlar insanlar ve gruplar arasında ayrımcılıkları ortadan kaldırmakta en etkili yöntemlerden biridir.