Ya terk edilirsem?’’,
‘‘Ya ayrılırsak?’’,
“Her an terk edilebilirim partnerimin her dediğini yapmalıyım”,
veya
“Nasılsa yine terk edileceğim yeni ilişkiye başlamak istemiyorum”,
Terk edilme korkusu; bireyin bağlanmış olduğu kişinin kendisini bırakıp gideceğinden, terk edeceğinden korkması durumudur. Sevdiğin bir kişi tarafından terk edilme düşüncesinin korkusu, kişiyi kaybetmeye karşı duyulan yoğun kaygı…
Sevdiğin insandan uzak kalmaktan korkmak normal bir duygudur. Ancak terk edilme korkusunun yoğun bir şekilde yaşanıp bireyin hayatını işlevsiz hale getirmesi; bu korkunun bireye hayatını ve ilişkilerini etkileyen davranış (yapışma, kontrolcü davranma, aşırı sahiplenme, kıskançlık ya da rakipleri ile rekabete girme ) ve düşünceler ( ilişkinin herhangi bir durumda bitebileceğine dair inanç) sergiletmesi istenmeyen bir durumdur. Çünkü birey burada önceliği kaybetmekten korktuğu kişiye yöneltmekte kendini, kendi hayatını ikinci plana atmaktadır.
Terk edilme korkusu, hem kadınlar hem de erkeklerde görülebilmektedir. Bu korkunun daha da yoğun hissedilmesi bireylerin depresyon, kaygı bozukluğu, öfke sorunları, iletişim problemleri ve özgüven eksikliği gibi pek çok sorun yaşamasına neden olabilir.
Terk Edilme Korkusunun Nedenleri
Yaşamda sevgi ve güven bağları ilk olarak aile ilişkilerinde kurulur. Çocuklukta ya da erken dönemdeki acı hatıralar, çözülmeyen sorunlar yetişkinlikte kurduğunuz ilişkileri etkilemeye devam edebilir.
Erken çocukluk dönemi yaşantıları
Ebeveynlerden birinin veya ikisinin ölümü veya terk etmesi
Boşanmış anne-baba
Yeniden evlenen anne-baba
Yeni bir kardeşin olması
Yer değişimi, başka şehre taşınma
Ebeveyn davranışlarında tutarsızlık
Sevginin verilmemesinin ceza olarak kullanılması
Fiziksel ve cinsel istismar
Ailenin ilgisiz veya aşırı koruyucu olması
İlgisizlik, ihmal gibi tehdit edici birçok durum çocukta belli duygulara sebep olur, çünkü ortak bir eylem ve o eylemin taşıdığı duygu vardır; “terk” ve “kaygı”.
Kayıp (geçmiş ilişkilerle ilgili zorluklar, yaşam deneyimleri)
Sevilen birinin kaybı/ travmatik kaybı
Boşanma
Ayrılma
gibi durumlarda yas süreçlerinde takılıp kalınması ilerideki ilişkileri etkileyebilir.
Terk Edilme kaygısı neden olur?
Ebeveyni veya bakım vereni tarafından terk edilen bir çocuğun yaşamını çalkantılı bir ruh hali ve öfke kaplayabilir. Ebeveynlerinin kendi psikolojik sorunları nedeniyle gerektiği kadar duygusal destekte bulunamaması çocuğun benlik saygısında probleme sebebiyet verir. Bireyin partneriyle ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerini olumsuz yönde etkiler. Kişi terk edilme korkusundan dolayı başkalarına güvenemez, değerli hissedemez ve yakınlık kuramayabilir.
Terk Edilme Korkusu Hisseden Bireylerin Gösterdiği Davranış Biçimleri
Bazı kişiler kaçmayı denerken,
Bazı kişiler ilişkileri bitmesin diye aşırı uğraşabilirler,
Bazı kişiler ise terk etme potansiyelinde olan insanlarla birlikte olup, dengesiz ilişkilere (bağlanma sorunu olan,evli vs) çekilirler.
Her üç durum da terk edilme düşüncesini kanıtlar ve bu düşünceye bağlanmaya sebep olur.
Terk edilme korkusu yaşayan kişiler;
Güven duygusu zedelendiği için ilişkilerinde kısıtlayıcı bir tavır sergiler,
Kendini değersiz hisseder,
Endişeli ve huzursuz ruh halindedir,
Öfke ve kıskançlık krizleri ilişkinin olmazsa olmazı halindedir,
İlişkisinde sürekli olarak yetersiz hissetme halindedir ve bir gün habersizce terk edilme korkusuyla ilişkisini sürdürürler,
Partnerini mutlu etmek her şeyin önündedir,
İlişki ne kadar iyi gitse de, sürekli bir şüphe durumu mevcuttur,
İlişkinin ne kadar sağlıksız olduğunu görse de son veremez,
İlişkisini hayatının odak noktasına alması tüm enerjisini partnerine yönlendirmesine ve sonunda partnerinin bunalmasına sebebiyet verir.
Veya terk edilme korkusu yaşayan kişilerde kaçınma davranışları da görülebilir;
Sağlıklı bir bağlılıktan kaçınmak
Duygusal yakınlık kurmak istememek
Yeni kişilerle tanışmak istememek
Kimseye güvenmemek
Terk edilme kaygısı ve korkusu Nasıl Geçer?
Şiddetli bir şekilde terk edilme korkusu içerinde olan bir kişi için sağlıklı ilişki kurmak oldukça zorlaşır. Terk edilme korkusu taşıyan kişinin şüpheci, kaygılı hali sadece kendisini değil aynı zamanda partnerini de yıpratır. Doğrudan da ilişkinin temelini zedeler. Temeli sarsılan ilişki ise zamanlar yıkılır.
Durum böyle olduğunda, bir terapistin veya danışmanın desteği gerekir. Eğer terk edilmek sizin için de büyük bir korku sebebiyse, kaygınız çok kuvvetliyse İsmer Aile Danışma Merkezi olarak mutlaka bir uzmandan destek almanızı öneririz.