Çalışmak, bir işi tanımlamanın dışında genel bir kavramdır. Hem üretmeyi hem bireysel hayatı idame ettirebilmeyi hem de fiilen iş görebilmeyi ifade eder. Emek, zaman ve efor gerektirir, başarı,refah ve statü getirir. Sosyal bir varlık olan insan tüm bunlara sahip olabilmeyi arzular. Süreç içerisinde birçok kişi bazı sorunlara farklı anlamalar yüklemesi, çözüm üretme konusunda becerilerinin yetersiz kalması, beklenti ve gerçeğin uyuşmaması gibi nedenlerle tökezleyebilir ve iş hayatında sorunlar yaşayabilir, buna eş zamanlı olarak da psikolojik olarak çökebilir.
Çalışma hayatında bireyin psikolojik olarak çökmesi, işin yarattığı bıkkınlık ve tükenme hissidir. En büyük tetikleyicisi de çalışma ortamıdır. Bıkkınlık genellikle, yapılan işten tatmin olmama, kuruma karşı bağlılığın azalması ve farklı birşeyler yapma isteğinin artması ile ortaya çıkar. Tükenme sizi sıklıkla şu şekilde uyarır;
* Sıklıkla özgüveninizin azaldığını hissedersiniz,
* Kendinizi yetersiz ve başarısız hissedersiniz,
* Çalışma arkadaşlarınıza, müşterilerinize ve çevrenize karşı ters yaklaşım gösterir, ilgisiz davranırsınız,
* Zaman zaman yaptığınız iş size değersiz gelir.
Pek çok kişi tükenmenin çok ağır işlerde ve uzun çalışma saatleri nedeniyle ortaya çıktığını düşünür. Oysaki çalışma saatlerinin tükenmeyle çok da ilgisi yoktur. Çok uzun saatler çalışıyor, nöbetlere veya mesailere kalıyor olsanız bile işinize karşı hala hevesli olabilirsiniz. Çünkü tükenme hissi, çalışan için çeşitli olumsuzluklar içeren bir çalışma ortamında uzun süre çalışmanın sonucu oluşur. En sık karşılaşılan olumsuzlular ;
* Sorumluların birbiriyle çelişen istekleri,
* Belirlenmemiş hedefler,
* Tekdüze görevler,
* Çalışma arkadaşlarıyla kişisel çekişmeler,
* Emeğin karşılığının alınmaması,
* Başarının takdir edilmemesi,
Bir işte o veya bu şekilde kişi kendini mutsuz hissediyorsa genellikle çözmek için alternatif yollar denemeden, sorunların düzelmesini bekliyor, zaman veriyor ve düzelmeyince de işten ayrılmaya karar
verebiliyor. Yapılan araştırmalar insanların işten ayrılma nedenlerinin ilk dördünün aşağıdaki sırada olduğunu göstermektedir;
* Çalıştığı firmanın yönetiminde olumsuz değişimlerin meydana gelmesi,
* Sorumlular ile uyumsuzlukların yaşanması,
* Yakın arkadaşlarının işten ayrılması,
* Verilen işin azaltılması.
İnsanlar çoğunlukla işten ayrılma kararı verdiklerinde, bu karar duygusal olmaktadır. Oysaki doğru düşüp, ayrılma nedenlerini, neden mutsuz olduklarını doğru tespit etseler belki de ayrılmalarına neden olan sorunlar çözülebilir ya da sorun yaratan durumları iyileştirebilirler. İşyerinde yaşanan sorunlar kişinin ruhsal yönden iyi oluşunu da doğrudan etkiler. Bu nedenle işyerinde sorun yaşıyorken de herşey yolundayken de ruhsal yönden iyi kalabilmek için dikkat edilmesi yararlı olan şeyler vardır.
Çalışma Hayatında Ruhsal Açıdan Güçlü Olmak ve Tükenmeyle Baş Edebilmek İçin Neler Yapılabilir
* Her gün kendinize ve düşüncelerinize zaman ayırın,
* Çok yönlü olmaya çalışın. İşiniz tüm hayatınız olmasın,
* Boş zamanlarınızda gevşeme tekniklerini kullanarak rahatlayın,
* Özgür olduğunuzu düşünün. Kendinizi başkalarının esiriymiş gibi hissetmeyin,
* Giyiminize ve çalışma ortamınıza sık sık yenilikler yapın,
* Çalışma ortamınızdaki insanlarla iyi ilişkiler kurmaya çalışın,
* Aşırı yük ve görevleri üstlenmeyin, hayır diyebilin ve yetiştirme olasılığınız düşük olan işler için söz vermeyin,
* Kilonuzu arttırmaktan kaçının, sağlıklı beslenin, yüksek kalorili besinler ve karbonhidratlardan mümkün olduğunca uzak durun,
* İş bitirme tarihlerini gerçekçi olarak planlayın mutlaka tolerans bırakın zamanlamaları kıtı kıtına planlamayın,
* Hobi olarak mesleki hayatınızda da işinize yarayacak kurslara yönelin,
* Fırsat buldukça sosyal hayatınızda da yeni yerler görmeye küçük tatillere çıkmaya çalışın, sizi strese sokan mekanlardan uzaklaşıp enerji depolayın,
* Çalışmaya odaklandığınızda dikkatinizi dağıtan kişi, ses ve objeleri belirleyin ve çalışma alanınızı tekrar düzenleyin,
* Mükemmelliğin peşinde koşmayın, basit olay ve başarılardan da mutlu olun,
* Hoşlanmadığınız işleri ertelemeyin, bir an önce yapın.
* Müzikten yararlanın; müzik monotonluğu azaltır aynı zamanda da işin verimini arttırır, morali yükseltir.
* Dinlenme sürelerini iyi ayarlayın; dinlenme molalarının başlıca yararları,
-Beden yorgunluğunu azaltır,
-İşte değişikliği sağlayarak monoyonluğu azaltır,
-Sosyal ilişkilerin gelişmesini sağlar, iş arkadaşlığının güçlenmesini sağlar.
En yararlı dinlenme molaları üretimin ve verimliliğin düşmeye başladığı, dikkatin dağılmaya başladığı zamanlarda verilen molalardır. Kısa süreli ve sık sık verilen molalar konsantrasyonu ve verimliliği engeller bu nedenle uzun süreli daha az sayıdaki dinlenmeler daha etkilidir.
* Amaçlarınızı belirleyin; amaçların etkili olabilmesi için öncelikle gerçeğe uygun ve ulaşılabilir olmalı. Ayrıca süreç içerisinde kısa vadede de etkilerini görebilmeniz hem motive eder hem de amaçlara ulaşmak için çalışmaktan kaçınmazsınız.
Yazı içerisinde sunulan öneriler maalesef ki hayatınızdaki stres kaynaklarını ortadan kaldırmayacak. Ancak size, stresinizi lehinize kullanmanız ve olumsuzu yönetebilmeniz konusunda yardımcı olabilir. İşin içinden çıkamadığınız ve sorununuzun hayatınızın birçok alanını olumsuz etkilemeye başladığı durumlarda bir uzmandan yardım almanız faydalı olur.