Bir çocuğun sağlıklı gelişimi için doğru ve dengeli beslenme şarttır. Ebeveynlerde buna dayanarak çocuklarının yemek yemesi, yemeği reddetmemesi için sıklıkla ısrarcı davranabiliyor. Hal böyle olunca yemek saati tüm aile için ızdırap olabiliyor.
Çocuklar 1-2 yaşlarında taklit etme eğilimi ile çevresindekilerin yediklerini yemek ister, ebeveynin beslenme düzenine göre beslenmeye, 2 yaşından sonra ise yavaş yavaş besinleri reddetmeye başlarlar.
ÇOCUKLAR NEDEN YEMEKLERİ REDDEDER
Çocukların özellikle 2-5 yaş arası dönemde yemek yemeyi reddetme, inatlaşma gibi davranışları gösterdikleri çok sık rastlanmaktadır. Bir çocuğun yemek yemeyi reddetmesinin çeşitli sebepleri vardır. Çocukların kendileri üzerinde kontrol edebildiği ilk şeyler yemek yeme/yememe ve tuvaletini yapıp yapmamadır. Bu nedenle çocuk eğer kontrol sağlayamadığını düşünüyor, düzenli kısıtlanıyorsa, ebeveynlerde müdahaleci bir tutum gösteriyorsa çocuğun, yemeği reddetme ve inatlaşma ihtimali artacaktır. Çocuğun beslenme düzenini etkileyen diğer faktörler çoğu zaman; kansızlık, ateş gibi medikal problemler, boşanma-taşınma gibi çocuk için olası psikolojik travmalar, anne babanın beslenme konusundaki yanlış tutumlardır.
Çocuğunun beslenmesine önem veren, sağlıklı olması için ilk koşulun beslenmesi olduğunu düşünen ebeveynler için yemek, ebeveyn ve çocuk arasında güç savaşı haline gelebiliyor. Çocuk çeşitli sebeplerden yemek yemeği reddettiğinde, çoğu ebeveyn bunu kendi başarısız ya da ebeveyn olarak yetersin görebilir. Anne babasının bu zaafını gören çocuk da bunu kendisi için kullanır.
YEMEK SAATİNİ NASIL KEYİFLİ HALE GETİREBİLİRSİNİZ
– Öğün aralarında özellikle yemek öncesinde çocuklara şeker, çikolata, pasta gibi şeker oranı fazla yiyecek ve içecekler vermek iştahını keseceğinden yemek saatinde huysuzlanmasına sebep olacaktır. Yemek aralarında abur cubur vermemeye çalışın.
– Çocuklar uykulu ya da yorgun olduklarında huysuzluk yapma eğilimindedirler aynı zamanda da iştahsızdırlar. Bu nedenle yemek saatlerinizi çocuklarınıza göre ayarlayabilirsiniz.
– Masaya oturmadan önce onunla oyun oynamanız ve keyifli vakit geçirmeniz yemek saatini de keyifli hale getireceğinden masaya oturmayı ve yemeği reddetmeyecektir, yemekten de keyif alacaktır.
YEMEK ESNASINDA NELER YAPILMALI
– Yemek yedirmek için ısrar etmeyin. Yemek konusunda ödül-ceza yöntemini kesinlikle uygulamayın. Uzun vadede bu tutum çocuğunuzun beslenme düzenini olumsuz yönde etkileyecektir.
– Mama sandalyesi gibi adaptörlerle çocuğun yemek masasına oturması ve ailece yemeğe katılımınız yemek yemenin sosyal bir olay olduğunu görmesini sağlayacaktır.
– Yemeği televizyon, tablet gibi uyaranların olduğu yerlerde değil sakin ortamlarda yedirin. Yemek yerken zamanın keyifli geçmesine özen gösterin. Bir şarkı ya da masalla bunu sağlayabilirsiniz.
– Çocuklar ortalama 1.5 yaşından sonra çatal kaşık kullanabilirler. Onlara hareket özgürlüğü sağlamak ve kontrol edebildiklerini göstermek adına kaşık, çatal kullanmalarına müsaade edin. Yemek yerken parmaklarını kullanmalarına, yemekle oynamalarına, etrafı dağıtmasına göz yumun, onları sürekli ikaz etmeyin.
– Çocuklarınız sizin sevdiğiniz yemekleri sevmek zorunda değiller. Bu nedenle kendi yemek zevklerinin gelişmesine izin verin. Yemekleri onlara seçtirin, hepsini birbirine karıştırmayın, çiğneyebileceği, yutabileceği besinleri tercih edin. Zorlamadan değişik yemek çeşitlerine alıştırarak tek bir besine alıştırmayın.
– Porsiyonları ufak tutun. Doyduğunu fark ettiğinizde yedirmeyi kesin, son lokmaya kadar yedirmeye çalışmayın.
– Yemeği reddediyorsa yiyecekleri önünden alın, tepki göstermeyin. Tekrar yemek isterse aynı yiyeceği önüne koyun, tekrar reddederse bir öğün başka yemek vermeyin.
– Hiçbirşey yemiyor diye besleyici değeri olmayan, çabuk doyuran kalorisi yüksek gıdalar vermeyin.
– Yemek sırasında kendi tepkilerinizi kontrol edin. Ne kadar sinirlenseniz de belli etmemeye çalışın. Dolu tabağı sakince alın ve yaptığınız şeye devam edin, gülümseyin. Aşırı tepkiler vermeyin.
– Yemekleri bulamaç yapıp hızlıca yedirmeyin ancak yemek saatini çok fazla da uzatmayın. Ortalama 30 dakika bir öğün için yeterli bir süredir.
– Yemek yeme eylemini sadece masada yapın. Özellikle öğünleri, evin başka alanlarında, televizyon, tablet vb. uyaranların karşısında ya da çocuğunuzun peşinde koşturarak yedirmeyin.
Her çocuğun bünyesi, gereksinimi, gelişimi ve büyüme hızı farklıdır. Bu sebeple asla diğer akranları ile kıyaslama yapmayın. Unutmayın çocuğunuzun sağlıklı gelişimi için çok yemesi değil dengeli beslenmesi yeterli olacaktır.