Önemli dönüm noktalarından biridir, okula başlama. Çocuk ilk sosyal ilişkilerine ailede başlar, sonrasında anaokulu aracılığıyla dış dünyaya açılarak akran ilişkilerini geliştirir. Hem çocuk hem aile için büyük yenilik ve değişim, önemli bir adımdır. Bilinmezliğe atılan bir adım. Heyecanlı olduğu kadar da kaygılıdır. Aile için çocuk ev dışında farklı ve yabancı bir ortama karışmaktadır. Yaşamda her yeni deneyim yeni duyguları, bir miktar kaygıyı, endişeyi beraberinde getirir. Yeni ve yabancı bir ortama uyum sağlamak yetişkinler için dahi zorken çocuklarda bu durumdan etkilenecektir. Endişe okula gitmek istememesine, huzursuz olmasına neden olacaktır.
Çocukta korku ve kaygıya sebep olan durumlardan bazıları;
Anne ve babamdan ayrılmak istemiyorum
• Okulda yalnız kalabilirim
• Ailem beni buradan almayabilir veya zamanında almayabilir
• Okul-ev arasında başıma bir tehlike gelebilir
• Tuvaletim gelirse ne yapacağım
• Evde oyuncaklarım ne yapıyor
Her çocuğun şiddeti ve süresi farklı olabilmekle birlikte okula uyumda bir problem yaşadığı görülmektedir. Bu yüzden akademik başarıdan önce çocuğun okula uyum süreci üzerinde durulmalıdır.
Okula uyum süreci sadece ilk kez okula başlayan yani ilk kez okulla karşılaşan çocuklarda değil anaokulu deneyimi olsa da ilkokula yeni başlayan çocuklarda da görülebilmektedir. Hatta bazen uzun bir tatil sürecinden sonra yeni eğitim-öğretim yılına başlayan çocuklarda bile bir uyum problemi görülebilmektedir. Özellikle okul değişikliği durumlarında.
Okula uyum süreci denilen şey aslında şudur; farklılaşan sosyal çevrede yeni kurallara, yeni kural koyuculara ve yeni beklentilerle, yeni insanlarla karşı karşıya gelme. Çocuk tüm bu yeni durumlara ayak uydurmaya çalışmaktadır. Ve bu zor bir süreç olabilmektedir. Okula uyum sürecinin zor geçmesi sonrasında akademik başarıyı düşürebilmekte, daha ileri süreçte de içe ve dışa yönelik psikolojik sorunlar olarak karşımıza çıkabilmektedir. Bu nedenle ailenin, öğretmenlerin çocuk okula başladığından itibaren dikkatli gözlem yapmaları gerekmektedir. Yaklaşık 1 aylık dönem uyum süreci olarak ele alınabilir.
Okula uyum sağlama sürecinde aile, öğretmen- öğrenci ve akran ilişkilerinin önemli faktörlerdir. Bunun yanında çocuğun fiziksel ve bilişsel hazırbulunuşluluk düzeyi de önemlidir. Tüm bunlar göz önüne alındığında dikkat edilmesi gereken bazı şeylerden bahsedebiliriz..
‘Okul kuralların olduğu bir ortam’
Okulöncesi dönemde ebeveynler kural koyma becerisini çocuklara kazandırma konusunda kendilerini geliştirmeliler. Ailede bu beceriyi kazanamayan çocuklar daha çok zorlanmaktadır.
‘Okula başlayacak, tuvalet sorununu da çözmeye çalışalım’
Okula başlama çocuk için yeterince önemli bir olayken aynı zamanda başka önemli bir olayı da çözmeye çalışmayın. Önceden bu ve buna benzer durumların çözümü konusunda çocuğunuzu destekleyin.
‘Yaramazlık yaptığın için okula gideceksin, akıllı olmayı öğreneceksin!’
Bu tarz açıklamalardan uzak durulmalıdır. Okul yaşıtlarla güzel vakit geçirilen, yeni şeyler öğrenilen ve çocuğunuzun akşam tekrardan yanınıza geleceği bir yerdir