8. sınıfı bitirecek öğrencilerin hangi liseye gideceğini belirleyen TEOG sınavının ikinci dönem oturumlarına az bir süre kaldı. Öğrencilerinde ailelerinin de heyecan ve kaygıları artmaya başladı. Bu dönemde heyecan ve kaygıyı birbirinden ayırmak kaygıları kontrol edebilmek TEOG başarısını arttırmanın önemli bir yoludur. Belirli bir seviyede kaygı sınav başarısı için olmalıdır ancak dozunu aştığında performansı olumsuz etkilediği de unutulmamalıdır.
Kaygı her sağlıklı insanda olması gereken bir duygudur. Motivasyon ve çalışma hevesi için kaygı gereklidir. Ancak kaygı düzeyinin artması dikkati ve konsantrasyonu etkiler. Çok kaygılı öğrenciler odaklanamadıkları için bildiği soruları yapamayabilir, süreyi etkili değerlendiremeyebilir ve karın ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel sorunlar yaşayabilir. Kaygılarınızı kontrol etmek ve sınavda daha başarılı olmak için aşağıdaki sihirli önerileri uygulayabilirsiniz…
Sınava Girecek Öğrenciler Kaygılarını Nasıl Kontrol Edebilir ?
– Kaygının nedenini bilmemiz onu kontrol etmemizi kolaylaştırır. Bu sebeple duygu ve düşüncelerinize odaklanarak öncelikle sizi kaygılandıran şeyler neler bir keşif yapabilirsiniz. Sınav öncesi öğrencilerin kaygılarını arttıran faktörler genellikle;
• Sınav sonucunuza göre etrafınızdaki insanların sizi nasıl değerlendireceği, eleştireceği ile ilgili kaygılar.
“ sınavda istediğim sonucu alamazsam annem va babam hayal kırıklığına uğrar.”
• Kendinizi değerlendirme şekliniz ile ilgili kaygılar.
“ Sınavda başarılı olamazsam, akıllı olmadığımı düşünürüm.”
• Gelecekle ilgili kaygılar.
“Geleceğim sınavdaki başarıma bağlıdır. İyi bir liseyi kazanamazsam iyi bir üniversiteye gidemem.”
• Yeterince hazırlanamamakla ilgili endişeler.
“ Sınava tam olarak hazırlandığımı düşünmüyorum. Bu yüzden sınavım kötü geçecek.”
• Bedensel tepkilerle ilgili keygılar.
“ Sınavda kaslarım kasılır ve kalemi tutmakta zorlanırım.”
• Zihinsel tepkilerle ilgili kaygılar.
“ Önemli sınavlarda beynim durur öylece kalırım.”
– Kaygınızın kaynağını belirledikten sonrasında aklınızdaki olumsuz düşünceleri olumluya çevirmeye geyret edin. Gelin bir örnek üzerinden nasıl yapıldığına bakalım:
Olumsuz Cümle: Sınavda başarısız olacağım ve herkes benim aptal olduğumu düşünecek.
Olumlu Cümle: Başarısız olmak ya da olmamak benim elimde. Elimden geleni yaparsam başarabilirim. Ayrıca başarısız olsam bile bu benim aptal olduğumu göstermez.
Olumsuz Cümle: Sınav yaklaşıyor ve konuları yetiştiremeyeceğim.
Olumlu Cümle: Zaman benim düşmenım değil. Zamanı iyi bir şekilde kullanabilirsem yeterince konu çalışabilirim. Zamanı yararıma kullnamak benim elimde.
Olumsuz Cümle: Bu sınavdan istediğim puanı alamazsam herşey mahvolur.
Olumlu Cümle: Bu sınavdan istediğim sonucu alamamak dünyanın sonu değil. Bunu hayatımın son şansı gibi görmekten vazgeçmeliyim.
– Kaygının bulaşıcı bir duygu olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle sınava az bir zaman kala çok stresli arkadaşlarınızla daha az zaman geçirmeye çalışabilirsiniz. Ayrıca sınav hakkında konuşmak istemiyorsanız sınavın konuşulduğu yerlerde bulunmamayı tercih edebilirsiniz.
– Bilgilerinizi arkadaşlarınızla yarıştırmamaya özen göstermelisiniz. Bu gibi durumlarda öğrenciler kendi streslerini atmak için en son çalıştıkları konuları ve bilgilerini ispat etmek için arkadaşlarına soru sorarlar. Bu sizin moralinizi bozmasın. Arkadaşınızın sorduğu bir soruyu bilememeniz yeteri kadar hazırlanmadığınız anlamına gelmez.
– Beslenme düzeninize dikkat etmeli ve günde üç öğün mutlaka beslenmelisiniz. Ayrıca etrafınızdaki kişilerin dikkat ve konsantrasyon arttırıcı diye önerdiği gıda, ilaç ve bitki çaylarını kesinlikle denemeyiniz.
– Çok erken ve çok geç yatmaktan kaçınınız. Uyku düzeniniz nasıl ise aynen devam ettirin. Uyku tutmadığında uyumak için değil dinlenmek için yattığınızı düşünün ve gece 11:30 dan sonra saate bakmayın.
– Sınavdan 1-2 gün önce çalışmayı bırakmak önerilebilir. Ancak endişeli olan bazı adaylar çalışırken rahatladıklarını düşünebilir. Bu sebeple eğer çalışmak rahatlatacaksa son geceye kadar çalışabilirsiniz. Ancak yeni konu öğrenmeye çalışmadan tekrar yapmanız daha verimli olacaktır.
– Dışarıda zaman geçirmeye dikkat edin. Bol bol güneşe çıkmaya ve hareket etmeye özen gösterin. Stresle baş etmek için fiziksel egzersiz çok önemlidir. 10-15 dakika kendinizi zorlamadan egzersizler yaptığınızda rahatladığınızı sizde fark edeceksiniz.
Kaygılıyken Nasıl Rahatlayabilirsiniz ?
Aşağıdaki gevşeme egzersizini korktuğunuzda ya da çok öfkeli olduğunuzda da uygulayabilirsiniz.
Yönerge: Öncelikle burnunuzdan derin nefes alın ve ağzınızdan yavaşça verin. Bunu yapmaya devam ederken aklınıza çok mutlu olduğunuz bir yeri getirin. Gözünüzün önüne gelen görüntünün neresi olduğunu, nasıl seslerin olduğunu, nasıl kokuları duygduğunuzu, sıcaklığın nasıl olduğunu hayal etmeye çalışın. Bu egzersizi rahatlayıncaya kadar tekrar edebilirsiniz.
Yönerge 2: Nefes egzersizi sırasında kaslarınızı sıkıp bırakabilirsiniz. Örneğin, burnunuzdan derin nefes alırken ellerinizi sıkabildiğiniz kadar sıkıp nefes verirken yavaşça ellerinizi bırakabilirsiniz. Ellerden sonra boyun kaslarınızı sıkıp bırakabilirsiniz. Tıpki bir kaplumbağanın kafasını kabuğuna sokması gibi omuzlarınızı iyice sıkıp nefesinizi verirken yavaşça bırakabilirsiniz. En son olarak da ayak kaslarınızı nefes alırken sıkıp nefes verirken yavaşça bırakabilirsiniz.
Anne Babalara Öneriler
– Çocuğunuza sınavda yapabileceğini hissettirin.
– Sizinle konuşmak isterse duyguları hakkında konuşmasına müsaade edin ve anlamaya çalışın. Eğer çocuğunuz sınav hakkında konuşmak istemiyorsa siz zorla konuyu açmayın.
– Arkadaşları ile kıyaslamayın.
– Sınavdan alacağı puana ve girebileceği liseye değil çözdüğü sorulara odaklanın.
– Sınava kadar ders çalışması konusunda baskı yapmayın.
– Beklentilerini gözden geçirin, çocuğunuzun kontrolünde olmayan beklentilerinizden vazgeçin.
– Uyku ve beslenme düzeni konusunda baskı yapmayın. Yönlendirin ama inatlaşmayın.
– Kendi kaygınızın çocuğunuza yansıdığını unutmayın. Çok bunaldıysanız temizlik, alışveriş, yürüyüş gibi kafanızı dağıtacak şeyler yapın.
– Çocuğunuzun sınavı nasıl geçerse geçsin sınavın sonrasında beraber keyif alabileceğiniz bir etkinlik planlayabilirsiniz.
TEOG Sınavında tüm öğrecilere başarılar dileriz.