İnsan doğası gereği yalnız yaşayamayan, başkalarıyla birlikte var olabilen sosyalleşmeyi arayan bir varlıktır. Çünkü ilişki kurma ve aitlik hissi temel ihtiyaçlardandır. Bu yüzden çeşitli ilişki türlerinden söz ederiz: aile ilişkileri, arkadaşlık ilişkileri, iş ilişkileri, romantik ilişkiler… İlişkinin kategorisi ne olursa olsun, diğer insanlarla kurulan sağlıklı bağlar bireyin iyi oluşunu etkiler. Sağlıklı ilişkiler içinde bulunan bireyler kendilerini daha değerli ve yeterli hisseder ve mutlu bir birey olarak yaşama katılabilirler.
Romantik ilişkiler, yazımızda da ele alacağımız en önemli ilişki türlerinden biridir. Yaşamı boyunca bağlanma ihtiyacında olan birey, bebeklikte ebeveyn ilişkisine, ergenlikte arkadaş ilişkilerine ve yetişkinlikte romantik ilişkilere yönelir. Yetişkinlik döneminde ortaya çıkan romantik ilişkiler, daha uzun sürelidir ve aileden ayrılmayla birlikte, hayatını geçireceği bir eş arayışını da içerir. Romantik ilişkiler, bireyin kimlik gelişiminin desteklendiği, duygusal destek ihtiyacının karşılandığı ve uzun vadeli bağlılık içeren ilişkilerdir.
Romantik ilişkilerde ‘ideal ilişki’ kavramından bahsedilemez. Her çiftin ilişkisinin dinamiği farklıdır ve ilişkiyi iyi olarak nitelendiren çiftlerin birbirlerinin duygusal ihtiyaçlarını fark etmesi ve karşılaması, bu ilişkiyi devam ettirmeye istekli olması ve bunun için çabalaması olarak tanımlanabilir. Sağlıklı ilişki; birbirine sevgi, saygı ve güven ile bağlı olan, hayatı ortak paylaşan, eşit hak ve sorumlulukları olan, birbirlerine özel alanlar tanıyan kişilerin yürüttüğü birlikteliklerdir.
Peki, sağlıklı ve tatmin edici bir ilişki için neler gerekli?
Pek çok insan mutlu ve tatmin olduğu bir ilişki kurmayı arzular. Ancak her ilişki zaman zaman zorluklarla karşılaşabilir ve bu doğaldır. Önemli olan bu zorlukların nasıl yönetildiği ve ilişkinin nasıl güçlendirilmeye çalışıldığıdır. İşte sağlıklı ve tatmin edici bir ilişki sürdürebilmek için bazı önemli noktalar:
- Birbirinize Açık Olun
İlişkinizde yanlış anlaşılmalara sebep olmamak için istekleriniz, beklentileriniz ve düşünceleriniz konusunda partnerinizle doğrudan ve doğru bir şekilde iletişim kurmaya çalışın.
- Güven Duygusunu Pekiştirin
Bir ilişkide iki taraf da birbirine güvenmek ister. Bunu sözel olarak ifade etmek yetersizdir; davranışa dökmek ve pekiştirmek gerekir.
- Beklentileri Gözetin
İlişkiden ve birbirinizden beklentilerinizi konuşun; bu beklentileri karşılamak üzere neler yapabileceğinizi düşünün.
- Farklılıklarınıza Saygı Gösterin
İyi anlaşabilmek için birbirimize benzemek zorunda değiliz. Farklılıklarımızla özeliz. Farklılıklarınıza alan tanıyın.
- İkinizin De Değişip Geliştiğini Unutmayın
Zaman içinde hayat deneyimleri öncelikle bizi, partnerimizi ve ilişkimizi değiştirir. Düşüncelerimiz, davranışlarımız ve keyif aldığımız şeyler, zaman içinde edindiğimiz tecrübelerle ve yaşantılarımızla değişir ve şekillenir. Değişim ve gelişimi kabullenin.
- Özel Alanlar Yaratın
Bireysel alanlara ihtiyaç vardır. İlişkide ‘bir’ olmayı, ancak kendinizin ve partnerinizin bireysel özgürlüğüne, hobilerine, ilgi alanlarına müdahale etmeden yaşamayı öğrenin.
- Dinleyin
En büyük problemlerden biri dinlememektir. Partnerinize cevap vermek için değil, onu gerçekten anlamak için; ne hissettiğini, ne düşündüğünü anlamak için dinleyin.
- Duygularını Önemseyin
Partnerinizle aynı duyguları paylaşmak zorunda değilsiniz; sadece ne hissettiğini dinleyin ve anlamaya çalışın.
- Cinsel Hayatınıza Önem Verin
İki tarafın da istekleri doğrultusunda doyum alınan bir cinsel hayat, sağlıklı bir ilişki için olmazsa olmazdır.
- Sevginizi Hissettirin, Yanında Olun
Sevginizi nasıl gösterdiğinizi ve partnerinizin sevgiyi nasıl algıladığını öğrenmek ilişkinizi güçlendirebilir. Gary Chapman’ın Beş Sevgi Dili kuramı, partnerlerin sevgiyi nasıl aldığını ve verdiğini anlamaya yardımcı olur:
- Onay Sözleri: “Seni seviyorum” demek, takdir etmek ve destekleyici sözler kullanmak.
- Fiziksel Temas: Sarılmak, el ele tutuşmak ve fiziksel yakınlık göstermek.
- Hizmet Davranışları: Partnerinizin hayatını kolaylaştıracak küçük jestlerde bulunmak.
- Hediyeleşme: Küçük de olsa anlamlı hediyelerle sevgiyi göstermek.
- Kaliteli Zaman: Birlikte geçirilen zamanı verimli kullanmak, dikkatinizi partnerinize odaklamak.
Partnerinizin sevgi dilini öğrenerek ona hitap eden şekilde sevginizi ifade etmeye özen gösterebilirsiniz. Eğer partneriniz sevginin cümlelere dökülmüş halini duymak istiyorsa sözlerle, davranışlara dökülmüş halini görmek istiyorsa davranışlarla sevginizi hissettirin. Partnerinizin her anında dinleyerek, anlayarak, konuşarak, sevgiyi ve saygıyı hissettirerek yanında olun.
Eğer ilişkinizde bir şeylerin yolunda gitmediğini, artık ilişkide doyum alamadığınızı veya bazı sorunların çözümsüz hale geldiğini düşünüyorsanız, birlikte çözüm aramak önemlidir. Ancak bazen çiftler, kendi çabalarıyla bu zorlukların üstesinden gelemeyebilir. İsmer Aile Danışma Merkezi olarak, ilişkinizi daha sağlıklı bir noktaya taşımanıza yardımcı olmak için buradayız. Böyle durumlarda, sağlıklı iletişim kurmayı öğrenmek, sorunları daha yapıcı bir şekilde ele almak ve ilişkiyi güçlendirmek için profesyonel destek almak faydalı olabilir. Bu konuda en yakın zamanda çift terapisine başvurmanızı öneririz.