Okullar açılırken sadece çocukların değil, anne babaların da heyecanlarını yüzlerinden okuyabiliriz. Ve bazen anne babalar çocuklarından çok daha fazla heyecan içinde olabilirler. Bazen bu heyecan korkuya , kaygıya ve hatta fobiye dönüşebilir. Bu durumdan en fazla etkilenen ise çocuk olur..
Fobi; kaçma, panik, korku anlamlarına gelen “phobos” kelimesinden gelir. Bir korku tehlike kaynağı olmayan yahut kişi tarafından tehlike kaynağı olmadığı bilinen obje ya da durumlara bağlıysa buna fobi denilir. Kişi obje ya da durumun onda bir tehlike kaynağı oluşturmayacağını bilmesine rağmen bedensel tepkiler gösterebilir. Bunlar; kalp çarpıntısı, terleme, titreme, solunumda sıklaşma olabilir. Kişinin en fazla sergileyeceği tavır ise ” kaçınma” dır.
Okul fobisinde ise; çocukta okul kelimesi geçtiğinde sürekli bir kaygı hâli, somatik şikayetler (fizyolojik temele dayanmaksızın karın ağrısı, mide bulantısı vb. şikayetler), kaçma-kaçınma davranışları ( okula gitmek istememe, kaygı veren arkadaş ortamlarından kaçınma..) gözlemlenir. Çocuk okul hayatı dahil, okulla ilgili birçok şeyden kaçınır, o durumlara isteksizlik duyar. Duygusal değişimleri çoktur. Çok mutluyken birden mutsuzluğa kapılır. Çocuk okuldan kaçmaz (okul kaçağı ile okul fobisini karıştırmamalıyız) Okul fobisi olan ya da okula alışma sıkıntısı çeken çocuğun okula gitmek istememesi ve gitmediği durumlar anne babanın bilgisi dahilinde olur. Çocuk daha çok anne babayı ikna etme çabası içindedir..
Peki bu durum hangi çocuklarda daha sık görülür? Daha çok anneden pek ayrılmamış, anneye bağımlı olan çocuklarda okul öncesi ya da ilkokul dönemlerinde okula adapte olma zorlukları sık görülür. Burada çocuğun korkusunu yenmesini sağlamada okulun olduğu kadar ebeveynin de rolü büyüktür..
Okul fobisi hangi durumlarda sık görülür?
*Anne ya da babaya bağımlı olan çocuklarda
*Öğretmeniyle uyum sağlama zorluklarında: sert, cezalandırıcı, zor görevler isteyen öğretmenlerde çocukta oluşan ” başaramama” kaygısından ötürü
*Akran gruplarına uyum sağlamadaki zorluklarda
*Mental düzeyiyle ilgili sıkıntılarda : Çocuğun bulunduğu sınıf zeka ve beceri düzeyine uygun değilse ( ilkokula başlamadan önce okul olgunluğu testinin yapılmasını öneririm)
* Evde yeni doğmuş bir bebek varsa.. Annenin sevgisinin kaybedilmesinden korkma ve evden uzaklaşmayı istememe
Anne babalar okula gitmek istemeyen çocuklarına karşı nasıl davranmalılar?
* Okul vakti gelmeden en az yarım saat öncesinde ev çocuk için cazip halden çıkarılabilir. Örneğin; oyuncaklar toplatılabilir, çizgi film kapanabilir.
*Anne baba tehtid, ceza ya da korku unsuru yaratacak her türlü konuşmadan uzak durmalı. Öncelikle çocuğun ihtiyaçlarını farketmelidir. Okul fobisinin sebeplerini anne baba anlamaya çalışmalıdır. Bu durum için ise en önemli kriter anne babanın çocuklarını tanıyıp ihtiyaçlarını bilmelerinden geçer..
* Uyum süreci uzadığında okul öğretmeni ve rehber öğretmenle işbirliğine girilmelidir.
*Vedalaşmalar kısa olmalıdır. Anne baba sınıf içinde ya da kapı önünde beklememelidirler.
*Çocuğun okula alışma sürecinde anne baba çocuktan yüksek bir performans beklememelidir. Öncelik ödevler değil, okula olan uyumudur.
*Anne baba kararlı olmalıdır. Somatik yakınmalarında çocuğu okula göndermemek demek bu ağrı ve yakınmaların devam etmesi ve çocuğun okuldan kaçınma davranışının artması demektir. Çocuğunuzda fizyolojik bir durum yoksa ama yakınmaları okul kelimesi geçtiğinde artıyor okula gitmediğinde birden kayboluyorsa şikayetlerine rağmen okula göndermelisiniz. Aksi halde çocuğunuz bu fizyolojik şikayetlerinden bir kazanç elde edecek( okula gitmeme) ve bu davranışlarının devamı gelecektir.
*Bu okuldan kaçınma davranışları üç haftadan daha uzun sürüyorsa bir psikologdan destek almalısınız.
jQXqcGUzH
wxbVsHZMWYJvA