Okula Adaptasyon Süreci
Yaz bitiyor ve aileleri bir telaş sarıyor. Hem başlangıç çizgisinde olan hem de uzun süredir beklemede olan evlatlar için yeni bir dönem başlıyor.
Çocuğunuzun daha önce hiç deneyimlemediği ve belki de ebeveyn olan sizlerin de daha önceden hiç deneyimlemediği, aileden sonra sosyalleşilen ortam olan okullar açılıyor! Çocukların da okula başlarken, yeni bir duruma giriş yaparken büyükler gibi karşılaşılan durumlara uyum sağlama süreci vardır. Bilinmeyen bir durum.. Yeni bir macera, beraberinde bir endişe ve sıklıkla bir direnme.
Bu yeni macerada uyum dönemi hem ebeveynler hem de çocuklar için zor bir süreç olabilmektedir. Hatta bazen ebevenler çocuklarından daha fazla kaygılanmakta ve ‘alışamıyor, ay ne yapacağız şimdi, arkadaşlarıyla kaynaşmıyor vs.’ tarzı cümleler ile çocukların kaygısını arttırabilmektedirler. Çocuğun uyum sürecini olumsuz etkileyebilmektedir. Bu durumda anlayabileceğimiz gibi bu süreci yönetmede en önemli görev anne ve babaya düşmektedir. Çocuğumuzun psikolojik sağlığı için onu mümkün olduğunca stres ve kaygıdan uzak tutmalıyız. Ebeveynin bilinçli bir şekilde ne yaptığını bilmesi gerekiyor.
Her çocuğun okulu kabulü ve uyum süreci farklı işleyecektir. Çocuklar arası kıyaslama yanlış bir hareket olacaktır. Ebeveynler bu konuda hazır olmalı, olayları bilinçli algılayıp ona göre davranmalı ki çocuğun tepkileri de olumsuz etkilenmesin . Kaygınızı kontrol edin.
Sadece okula yeni başlayan çocuklar için değil yeni bir okul dönemine başlayan çocuklar için de oryantasyon süreci zor geçebilmektedir. Tatil modundan okul moduna geçmek zor gelebilir ya da yeni bir kademeye geçmiş olan çocuğa arkadaş, öğretmen, ders değişiklikleri bile kaygı verebilir. Bu oldukça olağan bir durumdur. Ebeveynlik böyle durumlarda sabırlı olmayı gerektirmektedir. Bu süreç 1 ay sürebilmektedir, bu çocuklara da sabır göstermelisiniz ve onunla konuşmalısınız
‘evet zorlanıyorsun görüyorum ama tatil bitti ve okula gitmemiz gerekiyor’
‘vücudumuzun beslenmeye ihtiyacı olduğu gibi aklının da beslenmeye ihtiyacı var. Onu besleyeceğin yer ise okul ’’ mesajlarını verebilirsiniz.
Evet eğitim evde başlıyor. Ama çocuk artık evi dışında başka bir ortamda bulunarak bireyselleşmeye çalışmaktadır. Bu bir ayrılık ve kavuşma hikayesi. Okullar akademik olarak yoğun bir tempoyla okula başlayabilmektedir. Burda başarılı bir akademik hayatın temeli için gerekli olan sosyal duygusal ihtiyaçlarını gözardı edebilmektedirler. Çocukların oryantasyon sürecini ihmal edebilmekteler. Bu yüzden hem kendimiz aile içinde duygusal ihtiyacına göre yaklaşmalıyız hem de okulun gidermediğini düşündüğünüzde ona göre davranmalıyız ve okuldaki görevlilerle iletişime geçmeliyiz.
Okulla ilgili süreçlere çocuğu dahil etmek önemlidir. Kendine dair bir takım kararlarda bulunmak onları güçlü hissettiriyor. Örneğin hangi çantayı takacağı, hangi kalemi kullanacağı, hangi kitabı okumak istediği gibi temel konularda seçenekler arasında seçim yapmasına izin vermek işbirliğinde cesaretini arttırır.
EBEVEYNLER;
Evladınızdan önce duygusal olarak siz kendinizi hazırlayın bu sürecin normal ve gelişimsel olduğunu kendinize hatırlatıp soğukkanlılıkla yaklaşın.
Okul öncesi gideceği ortam hakkında çocukları bilgilendirmek önemlidir. Okulu, öğretmeni hakkında çocuğunuzu bilgilendirin. Mümkünse okula ziyarete götürün. Böyle bir imkanınız yoksa öğretmeninden okulu, sınıfı gösteren eğlenceli bir video isteyebilirsiniz.
Okula başlamadan 1 hafta öncesinde okul düzenini uygulamaya çalışın ( kalkış, yemek saati vb.)
Mümkünse öğretmeniyle öncesinde tanışmasını sağlayın. Kalabalık ortamda ilk ilişkinin kurulmasındansa birebir temas daha iyi olacaktır.
Okulun oryantasyon sürecine hakim olun. Rehberlik birimiyle, çocuğuzun sınıf öğretmeniyle iletişimde olun ve ortak paydada buluşun.
Sizin duygularınız direkt çocuğa geçtiği için çocuğunuzun öğretmenine güvenin ve bunu çocuğunuza hissettirin.
Özellikle ilk haftalarda onu kaçta alacağınızı söylediyseniz o saatte kapıda olmak çok önemli.
Çocuğunuz oryante olana kadar ona yakın bir yerde bulunun.
Ayrılırken daha az zorlanacağı ebeveyninin okula alıp bırakmasına özen gösterin.
Kavuşma ve ayrılık anları önemli, özel bir selamlaşma ve ayrılma ritüeli oluşturun. (şiir, şarkı, aranızda özel bir dans vs.)
Bazı çocuklar ayrılma nesnesine ihtiyaç duyabilir; bir fotoğraf, bir oyuncak vb. bunlar duygu durumunu düzenlemede işe yarayabilen şeylerdir ve izin verilmelidir.
Okula gitmek istemeyen, ağlayan çocuğunuza ‘Tamam, bugünlük gitmeyebilirsin’ demeyin onun yerine ‘Çok üzgün olduğunu görüyorum ama ben yanındayım’ söyleminde bulunun ve okula götürün. Tutarlı ve kararlı olun.
KİTAP ÖNERİLERİ
• Bugün Okulun İlk Günü
• Okula Gitmek İstemeyen Lukas
• Okula Gitmezsem Ne olur?
• Okuldaki İlk Günüm
İsmer Aile Danışma Merkezi olarak çocuğunuzun kaygısı okul fobisine dönüşmeden sağlıklı bir adaptasyon süreci adına yazılanları dikkate almanızı öneririz. Çocuklarınız ve sizler için güzel bir eğitim öğretim süreci dileriz.